Ingewikkelde of ambtelijke uitdrukkingen. Veel mensen denken dat je slim of professioneel lijkt als je maar zoveel mogelijk moeilijke woorden door je zinnen vlecht. Niet handig. Je wilt je kennis toch juist begrijpelijk en boeiend doorgeven? Dat maakt je des te intelligenter.
Maar nee. Een ontelbaar aantal mensen bouwt een verhaal zo op dat hun punt verloren gaat. De tekst neemt een loopje met ze. Ze proppen hun zinnen vol met jargon, opsommingen en zoveel mogelijk komma’s. Kortom: ze beseffen niet dat je verhaal op papier vertellen (of op het beeldscherm – wat jij wil) anders is dan in een gesprek.
Vorig jaar deed ik een taalcheck op een deel van een scriptie. Deze afstudeerder in kwestie was al jaren in dienst bij een grote instelling. Hij leerde daar een bepaalde stijl en toon van communiceren aan. Het ging allemaal hartstikke lekker met zijn studie, de laatste hobbel was de scriptie. Of ik hem even wilde checken, maar het was al aardig goed in orde hoor.
Toen kreeg ik de tekst onder ogen. Voor tekstkenners was het een doorn, zeg maar gerust een doornenstruik, in het oog. Niet dat ik hem dat kwalijk nam, zeker niet. Goed schrijven is niet alleen aanleg, maar ook wat anderen je leren. En als iedereen het op kantoor op een bepaalde manier doet, dan hoort het toch zo? Begrijpelijk.
Aan de slag. Ik nam een kwart van het proefschrift door en las uitdrukkingen waar ik nog nooit van gehoord had. Schrapte volledige zinnen, halve zinnen, gaf tips en soms ook dwingend advies om iets nooit meer te doen.
De reactie van de afstudeerder was positief. Altijd fijn. Hij vertelde dat hij de tips bleef gebruiken en zijn collega’s probeerde te bekeren. Dan is het wat mij betreft a job well done.
Medewerkers van grote bedrijven zijn niet de enige boosdoeners op tekstgebied, er zijn er veel meer. Zoals de Belastingdienst, juristen, wetenschappers, mensen die veel liever met hun handen werken, ga zo maar door. Zij kunnen het schrijven van teksten het beste overlaten aan experts.
Wil je een tekst schrijven voor jouw doelgroep en wil je dat mensen de tekst geboeid uitlezen? Uit mijn eigen archief filterde ik een paar nodeloos ingewikkelde uitdrukkingen. Zo moet het in ieder geval niet.
5 ambtelijke uitdrukkingen
In willekeurige volgorde:
- Pieter (..) staat dus aan de lat voor het rapporteren aan/over de netwerken.
- De directeur wordt door de commissie (…) tot verantwoording geroepen in verband met de afnemende betrouwbaarheid op het gebied van (..) en (..).
- Om deze vernieuwing gestalte te geven vraagt dit zichtbare verbetering van de (..)
- Voor het desbetreffende kenteken is op 28 sep. een incasso aangeboden aan uw bankinstelling.
- Dit alles samen resulteert in de volgende conclusies, opgenomen in een tabel die u hieronder kunt vinden.
Hoe kan dit beter? Ik kan het je vertellen (en dat ga ik ook doen in een volgende blogpost), maar vind het ook leuk om jouw idee hierover te horen. Kun jij de meeste overbodige woorden schrappen, het kort maar krachtig maken, de lekkerst lopende zin creëren?
PS: In een reeks voorlichtingsspotjes probeerde SIRE ons een jaren geleden ook al over ambtelijke taal te vertellen. Dat allemaal onder het motto ‘Duidelijke taal begrijpen we allemaal.’ Een mooi voorbeeld:
Meer taalverhalen
Vind je mijn werk waardevol? Doneer dan een kopje koffie.
Het schrijven van een verhaal kost tijd, geld en expertise. Het onderzoeken van een historisch verhaal duurt lang. Kost geld. Is ook ontzettend leuk, dat ook, zeker weten. Net als het inrichten van een tentoonstelling ook plezier geeft én veel werk kost. Als je mijn werk waardevol vindt, zou je me heel blij maken met een kleine bijdrage. Want van plezier kan ik geen eten kopen.
Doneren kan al vanaf €1,50, da’s behoorlijk goedkoper dan een kopje thee in een restaurant!